Thanh tra thành phố Hải Phòng mới đây đã công bố Kết luận thanh tra số 48/KL-TTTP về tình hình chấp hành quy định đầu tư, lựa chọn nhà đầu tư cũng như quy hoạch và kế hoạch sử dụng đất liên quan đến 4 dự án nhà ở xã hội. Các dự án này bao gồm: Khu nhà ở xã hội 384 Lê Thánh Tông, nhà ở xã hội 39 Lương Khánh Thiện, nhà ở xã hội tại Tổng kho 3 Lạc Viên và khu chung cư cho người có thu nhập thấp tại Khu dân cư An Đồng.
Bất cập tại các dự án nhà ở xã hội
Kết luận thanh tra đã phát hiện nhiều bất cập ở các dự án nhà ở xã hội, điển hình như tại dự án 384 Lê Thánh Tông, mặc dù đã được cấp giấy phép môi trường vào tháng 4/2025, nhưng đã đưa tòa chung cư 29 tầng với 380 căn hộ vào hoạt động từ tháng 1/2025. Đáng lưu ý, sau khi ký hợp đồng, chủ đầu tư đã không gửi kịp thời và đầy đủ danh sách người mua nhà về Sở Xây dựng để công khai.
Tương tự, dự án nhà ở xã hội 39 Lương Khánh Thiện, do Công ty CP Toa xe Hải Phòng làm chủ đầu tư, cũng có những hạn chế trong quy hoạch. Khu vực này vốn thuộc địa bàn nội đô hạn chế phát triển, tuy nhiên lại có sự điều chỉnh không phù hợp về chiều cao công trình và mật độ xây dựng. Đáng tiếc, chủ đầu tư chưa thực hiện đủ quy trình ghi giấy biên nhận cũng như không công khai thông tin về diện tích căn hộ, giá bán và giá cho thuê cho các loại căn hộ.
Dự án 39 Lương Khánh Thiện, còn được biết đến với tên gọi Quang Vinh Tower, có tổng diện tích 2.411m2 với tổng số 242 căn hộ. Dự án này được quản lý bởi Công ty cổ phần Toa xe Hải Phòng, thành lập năm 2006, có vốn điều lệ là 86.8 tỷ đồng và đã chuyển hướng kinh doanh sang bất động sản.
Dự án Khu dân cư An Đồng và Tổng kho 3 Lạc Viên
Về phía dự án nhà ở thu nhập thấp tại Khu dân cư An Đồng, thanh tra cho biết dự án này đã được phê duyệt chấp thuận đầu tư từ năm 2011 nhưng đến nay vẫn chưa được đưa vào chương trình phát triển nhà ở của Hải Phòng. Đến năm 2017, dự án mới được đưa vào quy hoạch phát triển nhà ở xã hội giai đoạn 2015-2022.
Đối với dự án tại Tổng kho 3 Lạc Viên, do Công ty CP Thái – Holding làm chủ đầu tư, hiện có 6 tòa nhà cao tầng đang thi công chậm tiến độ. Dự án này, mang tên thương mại Harbor Residence, đang sử dụng diện tích lên đến 16.9ha với tổng vốn đầu tư hơn 4.800 tỷ đồng, dự kiến xây dựng 10 block nhà cao 15 tầng cùng với 4.456 căn chung cư.
Những vi phạm trong hồ sơ mua nhà
Trong quá trình thanh tra, cơ quan đã kiểm tra xác suất 155 hồ sơ mua nhà ở xã hội tại 4 dự án trên, và phát hiện tới 14 hồ sơ không đảm bảo điều kiện về nghề nghiệp, nơi làm việc và mức thu nhập của người mua. Cụ thể, dự án 384 Lê Thánh Tông có 7 hồ sơ không đủ điều kiện; dự án An Đồng 4 hồ sơ; dự án 39 Lương Khánh Thiện 2 hồ sơ; và dự án Tổng kho 3 Lạc Viên 1 hồ sơ.
Tình hình này cho thấy khoảng 10% hồ sơ trong tổng số hồ sơ được kiểm tra không đủ điều kiện để mua nhà ở xã hội theo quy định hiện hành. Bên cạnh đó, cũng có 25 bộ hồ sơ có thông tin không chính xác và nhất quán.
Kiểm tra thực tế và trách nhiệm của chủ đầu tư
Ngoài ra, trong khi kiểm tra thực tế 40 căn nhà ở xã hội tại Dự án 384 Lê Thánh Tông, thanh tra cũng phát hiện có 5 căn đang được sử dụng không đúng tên trong hợp đồng mua bán. Đặc biệt, những căn hộ còn lại không hợp tác với cơ quan thanh tra.
Dự án 384 Lê Thánh Tông, có tên thương mại là Moonbay Residence, tọa lạc tại phường Ngô Quyền, Hải Phòng, với tổng diện tích lên tới 19.088,7 m2, gồm 3 tòa nhà cao 29 tầng với 1.294 căn hộ. Công ty cổ phần Hóa Chất Vật liệu điện Bình Phát, được thành lập năm 2020, là chủ đầu tư dự án, có vốn điều lệ đến tháng 7/2021 là 350 tỷ đồng, cùng với sự thay đổi cán bộ quản lý thường xuyên.
Khuyến nghị từ Thanh tra
Trước những vi phạm liên quan đến đối tượng mua nhà, cơ quan thanh tra yêu cầu các chủ đầu tư phải tiến hành thanh lý hợp đồng, hoàn trả tiền cho những người mua nhà không đủ điều kiện và thu hồi 14 căn hộ đã bán sai đối tượng. Đồng thời, Sở Xây dựng và các bên liên quan cũng cần làm rõ thông tin của 25 hợp đồng chưa được bàn giao, trong trường hợp không đảm bảo quy định thì chủ đầu tư cũng phải thanh lý hợp đồng mua bán.
Tóm lại, kết luận thanh tra của Hải Phòng cho thấy nhiều bất cập trong việc thực hiện các dự án nhà ở xã hội, yêu cầu các bên liên quan phải nghiêm túc thực hiện và xử lý vi phạm để đảm bảo quyền lợi cho người mua nhà.
